BayaningFilipino

Mga Talambuhay ng mga Makabayang Pilipino .

Talambuhay ni Gregorio del Pilar


Si Gregorio Hilario del Pilar y Sempio (Nobyembre 14, 1875 - Disyembre 2, 1899) ay isa sa pinakabatang heneral ng Pilipinas noong panahon ng Rebolusyong Pilipino at Digmaang Pilipino-Amerikano. Kilala siya sa kanyang matagumpay na pag-atake sa mga kuwartel ng Espanyol ng Cazadores sa munisipalidad ng Paombong, sa kanyang tagumpay sa unang yugto ng Labanan ng Quingua at sa kanyang huling paglaban sa Labanan ng Tirad Pass sa panahon ng digmaang Pilipino-Amerikano. Dahil sa kanyang kabataan, siya ay kilala bilang "Boy General".

Si Gregorio del Pilar ay ipinanganak noong Nobyembre 14, 1875 kina Fernando H. del Pilar at Felipa Sempio ng Bulacan, Bulacan at ikalima sa anim na magkakapatid. Siya ang pamangkin ng propagandista na si Marcelo H. del Pilar at Toribio H. del Pilar, na pinatapon sa Guam dahil sa kanyang paglahok sa pag-aalsa sa Cavite noong 1872.

Si "Goyong", saan siya mas kilala, ay nag-aral sa Ateneo Municipal de Manila, kung saan natanggap niya ang kanyang bachelor's degree noong 1896, sa edad na 20. Nang sumiklab ang Rebolusyong Pilipino laban sa Espanyol noong Agosto sa ilalim ng pamumuno ni Andres Bonifacio, sumali si del Pilar sa pag-aalsa. Ipinakilala niya ang kanyang sarili bilang komandante habang nakikipaglaban sa mga pulutong ng Espanya sa Bulacan.


Noong Disyembre 28, 1896, nakilahok siya sa isang pag-atake sa Kakarong de Sili-Pandi, Bulacan, isang bayang tutol sa Katipunan. Noong Enero 1, 1897, siya ay kabilang sa mga nakipaglaban nang ang mga Espanyol ay sumalakay para makuhang muli ang bayan. Nagtamo siya ng bahagyang sugat mula sa balang dumaplis sa kanyang noo. Dahil sa kanyang lakas ng loob at katapangan iginawad sa kanya ang pagkilala at isang promosyon sa ranggo ng tenyente. Noong Agosto 1897, habang siya ay kapitan ay nakilala niya si Emilio Aguinaldo sa punong tanggapan nito sa Biak-na-Bato at nagpanukala ng isang pag-atake sa isang pulutong ng Espanyol sa Paombong, Bulacan. Naaprubahan ni Aguinaldo ang kanyang plano at matagumpay na isinasagawa ang atake sa pagkuha ng 14 na ripleng Mauser. Di-nagtagal pagkatapos nito, itinaas siya ni Aguinaldo sa ranggo na tenyente koronel. Matapos ang Kasunduan sa Biak-na-Bato, ipinatapon siya sa Hong Kong kasama si Aguinaldo at iba pang mga rebolusyonaryong lider.

Matapos matalo ng mga Amerikano ang Espanyol sa Labanan ng Manila Bay sa panahon ng Digmaang Espanyol-Amerikano, si Aguinaldo, del Pilar, at iba pang mga pinatapong lider ay bumalik sa Pilipinas. Pinangalanan ni Aguinaldo si del Pilar bilang Diktador ng Bulacan at Probinsiya ng Nueva Ecija.

Noong Hunyo 24, 1898, tinanggap niya ang pagsuko ng Espanyol sa kanyang sariling bayan ng Bulacan. Di-nagtagal pagkatapos nito, itinaas ang kanyang ranggo bilang Brigadyer Heneral.

Nang sumiklab ang Digmaang Pilipino-Amerikano noong Pebrero 1899, kasunod ng pag-uusap ng Pilipinas sa pamamagitan ng Espanya sa Estados Unidos sa Kasunduan ng Paris ng 1898, pinangunahan ni del Pilar ang kanyang mga tropa sa isang matagumpay na laban kay Kumandante Franklin Bell sa unang yugto ng Labanan ng Quingua (kalaunan tinawag ang lugar na Plaridel bilang karangalan sa kanyang tiyuhin) noong Abril 23, 1899. Sa panahon ng labanan, napaurong ng kanyang mga pwersa ang isang kawalerya at napatay ang iginagalang na si Koronel John M. Stotsenburg (kung saan ipinangalan ang orihinal na tawag sa Clark Air Base, ang Fort Stotsenburg).

Noong Disyembre 2, 1899, pinangunahan ni del Pilar ang animnapung sundalong Pilipino na hawak ni Aguinaldo sa Labanan ng Tirad Pass laban sa tinatawag na "Texas Regiment", ang Ika-33 Impanteryang Rehimyento ng Estados Unidos na pinamumunuan ni Peyton C. March. Ang limang oras na labanan, na layon ay takpan at iantala ang pag-urong ni Aguinaldo ay nagresulta sa kamatayan ni Del Pilar mula sa isang tama ng bala sa leeg, sa kasagsagan o pagtatapos ng labanan, depende sa mga ulat ng mga saksi. Ang katawan ni Del Pilar na inagaw at ninakaw ng mga nagwaging sundalong Amerikano, ay hindi nailibing ng ilang araw.  Habang binabakas ni Tenyente Dennis P. Quinlan, isang Amerikanong opisyal, ang kanyang landas ay natagpuan niya ang katawan ni del Pilar. Binigyan niya ito ng tradisyonal na libing ng militar at sa lapida ni del Pilar isinulat ni Quinlan, "Isang Opisyal at isang Maginoo".